Import towarów zdefiniowany został w art. 2 pkt 7 ustawy o VAT jako przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego (spoza terytorium Unii Europejskiej) na terytorium Unii Europejskiej.
Pojęcie importu towarów nie obejmuje zatem wwozu towarów z terytorium krajów Unii Europejskiej na terytorium Polski, które to zdarzenie w zależności od okoliczności kwalifikowane jest bądź jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów bądź też jako nabycie na zasadach obowiązujących dla obrotu krajowego.
Podmiotami, na których ciąży obowiązek podatkowy w imporcie towarów, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:
Generalnie import towarów uznaje się za dokonany w kraju, w którym jest zakończona określona procedura celna. Do 31 marca 2013 r. szczegółowe regulacje dotyczące miejsca opodatkowania importu towarów określał art. 36 ustawy o VAT.
Jednak na mocy ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35 ze zm.) z dniem 1 kwietnia 2013 r. przepis ten został uchylony, a miejsce dokonania importu określa teraz art. 26a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem miejscem importu towarów jest terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie ich wprowadzenia na terytorium Unii Europejskiej. W przypadku gdy towary zostaną objęte z momentem ich wprowadzenia na terytorium Unii Europejskiej jedną z następujących procedur lub przeznaczeń celnych:
1) procedurą uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń,
2) procedurą odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych,
3) procedurą składu celnego,
4) procedurą tranzytu, w tym także składowaniem czasowym przed nadaniem przeznaczenia celnego,
5) przeznaczeniem – wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego
– miejscem importu takich towarów jest terytorium państwa członkowskiego, na którym towary te przestaną podlegać tym procedurom i przeznaczeniom.
Termin powstania obowiązku podatkowego w imporcie towarów określa art. 19a ust. 9 ustawy o VAT, który stanowi, że jest nim moment powstania długu celnego.
W przypadku natomiast objęcia towarów:
Podstawę opodatkowania w imporcie towarów określa art. 30b ustawy o VAT. Jest nią, co do zasady wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane na podstawie odrębnych przepisów podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy.
W przypadku towarów objętych procedurą uszlachetniania biernego, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu, a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu w ramach uszlachetniania biernego są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu, a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło i podatek akcyzowy.
W imporcie towarów objętych procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych oraz procedurą przetwarzania pod kontrolą celną podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu. Jeżeli przedmiotem importu w ramach procedury odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych lub procedury przetwarzania pod kontrolą celną są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu, i o podatek akcyzowy.
Podstawa opodatkowania, o której mowa powyżej, obejmuje koszty dodatkowe, o ile nie zostały włączone do wartości celnej takie jak: koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, ponoszone do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju. Przez pierwsze miejsce przeznaczenia rozumie się miejsce wymienione w dokumencie przewozowym lub innym dokumencie, na podstawie którego towary są importowane. W przypadku braku takiej informacji za pierwsze miejsce przeznaczenia uważa się miejsce pierwszego przeładunku na terytorium kraju. Elementy, o których mowa, wlicza się do podstawy opodatkowania, również gdy powstają one w związku z transportem do innego miejsca przeznaczenia na terytorium Unii Europejskiej, jeżeli miejsce to jest znane w momencie dokonania importu.
Do podstawy opodatkowania w imporcie dolicza się również opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu towarów.
Zasady wymiaru i poboru podatku z tytułu importu towarów ustawodawca zawarł w dziale VII ustawy o VAT.
Importerzy są obowiązani do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku z uwzględnieniem obowiązujących stawek z zastrzeżeniem art. 33b (który dotyczy podatników stosujących pojedyncze pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej). Jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, zobowiązany jest do wydania decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości. Naczelnik urzędu celnego może określić kwotę podatku w decyzji dotyczącej należności celnych.
Zmiana kwoty podatku może nastąpić również na skutek inicjatywy podatnika, który już po przyjęciu zgłoszenia celnego może wystąpić do naczelnika urzędu celnego o wydanie decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości.
Podatek z tytułu importu wpłacany jest przez podatnika w terminie 10 dni, licząc od dnia powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych (art. 33 ust. 4 ustawy), z zastrzeżeniem art. 33a–33c (procedura uproszczona, pojedyncze pozwolenie lub import towarów doręczanych w formie przesyłek pocztowych przez operatora wyznaczonego na podstawie odrębnych przepisów). W pozostałych przypadkach (z wyłączeniem należności podatkowych ustalonych w drodze decyzji), podatnik jest obowiązany do zapłaty podatku w terminie i na warunkach określonych dla uiszczenia cła.
Uwaga
Podatnicy stosujący uproszczone procedury celne do sprowadzanych towarów, mają możliwość rozliczania podatku należnego poprzez deklarację podatkową, podobnie jak przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów.
Regulacje w tym zakresie zostały zawarte w art. 33a ustawy i dotyczą procedury uproszczonej, o której mowa w art. 76 ust. 1 lit. b) lub c) rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. UE L 302/1 ze zm.), w której okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy. Uproszczone procedury, o których mowa w art. 33a ustawy to: uproszczone zgłoszenie celne i wpis do rejestru.
Stosując jedną z form procedury uproszczonej podatnik może rozliczyć kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów.
Aby móc skorzystać z takiej możliwości podatnicy muszą spełnić warunki szczegółowo wymienione w art. 33a ust. 2–6 ustawy takie jak: przedstawienie w urzędzie celnym zaświadczeń wydanych nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dokonaniem importu o braku zaległości w poszczególnych podatkach i składkach na ubezpieczenie społeczne, potwierdzenie zarejestrowania jako czynnego podatnika VAT.
Podatnicy stosujący procedurę uproszczoną mogą rozliczać VAT od importu w deklaracji podatkowej.
W celu zabezpieczenia interesów budżetu państwa, podatnik jest obowiązany do przedstawienia organowi celnemu dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu w deklaracji podatkowej w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów (art. 33a ust. 6). Jeżeli podatnik w ww. terminie nie przedstawi wymaganych dokumentów traci prawo do rozliczania podatku z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej, w odniesieniu do tej kwoty podatku, którą miał rozliczyć w tej deklaracji oraz jest zobowiązany do uiszczenia kwoty podatku wraz z odsetkami (art. 33a ust. 7).
Nowością, która obowiązuje od 1 stycznia 2015 r. jest wydłużenie terminu na rozliczenie podatku VAT dla tzw. upoważnionych przedsiębiorców (AEO).
Wyjaśnijmy w pierwszej kolejności, kto jest takim upoważnionym podmiotem.
Upoważniony przedsiębiorca (AEO) jest to przedsiębiorca posiadający jedno z wymienionych poniżej świadectw :
Przyznanie statusu AEO to uznanie przedsiębiorcy za Upoważniony Podmiot Gospodarczy, tj. podmiot uprzywilejowany, któremu przysługuje szereg udogodnień przy dokonywaniu obrotu towarowego. Status AEO przyznany w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest uznawany w całej Wspólnocie.
Świadectwo AEO jest gwarancją przestrzegania przez przedsiębiorcę przepisów prawa wspólnotowego przy dokonywaniu międzynarodowych transakcji.
Status AEO może zostać udzielony każdemu przedsiębiorcy posiadającemu siedzibę na obszarze celnym Wspólnoty, który:
Posiadacz świadectwa AEO w zależności od rodzaju statusu, korzysta z następujących ułatwień:
Uzyskanie pozwolenia na korzystanie z uproszczeń celnych wymaga spełnienia kryteriów zbieżnych z wymaganiami AEO. Dlatego wszystkie podmioty posiadające lub ubiegające się o umożliwienie korzystania z procedur uproszczonych muszą spełnić analogiczne wymagania.
W przypadku, gdy przedsiębiorca wnioskujący o przyznanie pozwolenia na stosowanie procedur uproszczonych, posiada świadectwo AEO uznaje się, że kryteria i warunki niezbędne do otrzymania pozwolenia na stosowanie uproszczenia są spełnione.
Dotychczas przedsiębiorcy posiadający świadectwo AEO nie mieli w Polsce takich uprawnień podatkowych w zakresie rozliczania podatku VAT, jak podmioty korzystające z procedury uproszczonej, choć uzyskanie tego świadectwa wymaga spełnienia wielu bardzo rygorystycznych kryteriów.
Z tego względu zasadnym było dodanie w art. 33a nowego ust. 12, który uprawnia podatnika VAT posiadającego status upoważnionego podmiotu gospodarczego w rozumieniu art. 5a rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny, działającego we własnym imieniu i na własną rzecz lub w imieniu i na rzecz którego zgłoszenie celne składa przedstawiciel bezpośredni w rozumieniu przepisów celnych do rozliczania kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów.
Przepisy art. 33a ust. 2–4, 6, 7 oraz 9–11, które obowiązują przedsiębiorców stosujących procedurę uproszczoną, stosuje się również do upoważnionych podmiotów gospodarczych.
Dla podatników stosujących pojedyncze pozwolenie, o którym mowa w art. 1 pkt 13 tiret pierwsze i drugie rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. UE L 253/1 ze zm.), przewidziano szczególny tryb rozliczania podatku VAT w art. 33b ustawy o VAT.
Podatnik stosujący pojedyncze pozwolenie jest obowiązany do obliczenia i wykazania kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji dla importu towarów, zwanej "deklaracją importową" (art. 33b ust. 1 ustawy).
Deklaracja importowa składana jest naczelnikowi urzędu celnego w terminie do 16. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów, jednak nie później niż przed złożeniem deklaracji podatkowej (art. 33b ust. 2 ustawy). Podatnik ma możliwość złożenia zbiorczej deklaracji importowej za okres miesięczny, jeśli towary powinny być przedstawiane lub udostępniane do kontroli tylko w jednym urzędzie celnym.
W tym samym terminie podatnik ma obowiązek wpłacenia należnego podatku wykazanego w deklaracji importowej (z wyjątkiem, gdy podatnik rozlicza VAT w deklaracji na podstawie art. 33a ustawy o VAT).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
