Czy biura rachunkowe mogą korzystać ze zwolnienia z VAT ze względu na obroty?

Podatnicy, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł, nie muszą rozliczać VAT. Mogą korzystać ze zwolnienia z VAT na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (tzw. zwolnienie ze względu na obroty). Ze zwolnienia z VAT mogą korzystać także podatnicy rozpoczynający w trakcie roku wykonywanie czynności opodatkowanych, ale oni ww. limit zwolnienia muszą przeliczyć w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT).

Nie wszyscy jednak mogą korzystać z ww. zwolnienia. Przykładowo - zwolnienie to nie może być stosowane m.in. przez podatników świadczących usługi w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego - art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b) ustawy o VAT). Ustawa o VAT ani przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia "doradztwo". Stąd pojawiają się wątpliwości, czy biura rachunkowe, świadczące usługi księgowe, mogą korzystać z omawianego zwolnienia.

Stan prawny obowiązujący do 9 sierpnia 2014 r.

W stanie prawnym obowiązującym do 9 sierpnia 2014 r. organy podatkowe uważały, że biura rachunkowe, które nie świadczą usług doradczych, mogą korzystać ze zwolnienia z VAT ze względu na obroty. Definiując termin "doradztwo" nakazywały stosować definicję słownikową, zgodnie z którą "doradzić" to "udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie". Przywoływały też regulacje zawarte w ustawie o doradztwie podatkowym odwołujące się do czynności doradztwa podatkowego i w ustawie o rachunkowości dotyczące usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (obowiązujące do 9 sierpnia 2014 r.). Na tej podstawie uznawały, że biura rachunkowe, które świadczą dla klientów usługi księgowe (w tym - w ramach kompleksowej usługi sporządzają, podpisują i składają deklaracje oraz informacje), ale nie udzielają klientom fachowych porad, opinii, zaleceń i wyjaśnień podatkowych (czyli nie świadczą czynności zastrzeżonych - co do zasady - dla doradców podatkowych), mogą korzystać ze zwolnienia z VAT na mocy art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT.

Takie stanowisko zaprezentował m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 30 września 2014 r., nr ITPP2/443-864/14/AW, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 28 sierpnia 2014 r., nr IPTPP4/443-410/14-2/MK, czy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 30 lipca 2014 r., nr IPPP2/443-530/14-2/KOM (uwaga! dwie pierwsze ww. interpretacje zostały wprawdzie wydane po 9 sierpnia 2014 r., ale zostały oparte na przepisach obowiązujących wcześniej).

Stan prawny obowiązujący od 10 sierpnia 2014 r.

Od 10 sierpnia 2014 r., na mocy ustawy deregulacyjnej ułatwiającej dostęp do niektórych zawodów, zmieniono przepisy ustawy o rachunkowości oraz ustawy o doradztwie podatkowym. W tej pierwszej ustawie uchylono większość przepisów dotyczących usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, a w ustawie o doradztwie podatkowym - zmieniono m.in. zakres czynności zaliczanych do czynności doradztwa podatkowego. Obecnie, na mocy art. 2 ust. 1 tej drugiej ustawy, czynności doradztwa podatkowego obejmują:

1) udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami,

2) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,

3) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie,

4) reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1.

Czynności wymienione w pkt 2 i 3 mogą wykonywać wszystkie podmioty (np. biura rachunkowe, a także inne podmioty, które nie mają szczególnych uprawnień), a czynności wymienione w pkt 1 i 4 - mogą wykonywać jedynie podmioty uprawnione na mocy ww. ustawy (doradcy podatkowi, adwokaci, itp.).

W świetle "nowych" przepisów, biuro rachunkowe prowadzące rozliczenia podatkowe kontrahentów wykonuje "czynności doradztwa podatkowego". Pojawiły się zatem wątpliwości, czy "usługi w zakresie doradztwa", o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b) ustawy o VAT, wchodzą w zakres "czynności doradztwa podatkowego", a tym samym - czy zmiany w ww. przepisach spowodowały jednocześnie, iż biura rachunkowe utraciły prawo do korzystania ze zwolnienia z VAT ze względu na obroty.

Naszym zdaniem, na potrzeby ustalenia prawa do zwolnienia z VAT ze względu na obroty, definiując pojęcie doradztwa, należy nadal (tj. tak jak przed 10 sierpnia 2014 r.) odwoływać się do definicji słownikowej. Jeżeli zatem biuro rachunkowe nie udziela fachowych porad, opinii, itp. (a jedynie prowadzi księgi podatkowe, sporządza deklaracje, itp.),

powinno mieć prawo do korzystania ze zwolnienia z VAT na mocy art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy o VAT. Na powyższe prawo nie powinien również wpłynąć fakt, iż od 1 stycznia 2015 r. niektóre informacje/deklaracje/zeznania (np. PIT-11, PIT-4R, PIT-40, itp.) biura rachunkowe muszą przesyłać drogą elektroniczną.

Pisaliśmy o tym w Biuletynie Informacyjnym nr 34 z 1.12.2014 r. na str. 11

Ważne: O potwierdzenie, czy biura rachunkowe mogą nadal korzystać ze zwolnienia z VAT ze względu na stosunkowo niewielkie obroty, zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów.