Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  VAT i akcyza  »   Dotacja unijna na zakup i wytworzenie środków trwałych - ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Dotacja unijna na zakup i wytworzenie środków trwałych - wybrane zagadnienia

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 36 (863) z dnia 20.12.2014

Spółka kupiła samochód ciężarowy oraz wybudowała budynek magazynowy. Oba te składniki majątku przyjęła do używania w 2014 r., w różnych miesiącach. Na zakup/wytworzenie tych środków trwałych spółka otrzyma w przyszłym roku dotację unijną. Czy możemy odliczyć VAT od wydatków na zakup i wytworzenie ww. środków trwałych? Jak amortyzować ww. składniki majątku? W którym momencie skorygować koszty uzyskania przychodów w związku z otrzymaniem dotacji, szczególnie w odniesieniu do samochodu ciężarowego, który został jednorazowo zamortyzowany w br.?

1. Prawo do odliczenia VAT

W pierwszej kolejności należy wskazać, że na prawo do odliczenia VAT od wydatków na zakup/wytworzenie środków trwałych nie wpływa fakt, iż spółka otrzyma dotację na ten zakup/wytworzenie. Ustawodawca nie zawarł bowiem żadnych regulacji, które uzależniałyby prawo od odliczenia VAT od tego, z jakiego źródła dany wydatek został sfinansowany.

Zatem podatnicy, którzy nabywają/wytwarzają środki trwałe, sfinansowane z dotacji unijnej, mogą odliczać VAT od poniesionych na ten cel wydatków na zasadach ogólnych. A zatem, jeżeli nabyte lub wytworzone przez spółkę środki trwałe będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, to ma ona prawo odliczyć VAT od wydatków na zakup/wytworzenie tych środków trwałych. Jeśli natomiast omawiane składniki majątku będą służyły czynnościom zwolnionym z VAT, wówczas spółka nie będzie mogła odliczyć VAT od ww. wydatków. Z kolei gdy środki trwałe będą wykorzystywane zarówno do działalności opodatkowanej, jak i zwolnionej z VAT, wówczas spółka będzie miała prawo do odliczenia VAT od wydatków na ich nabycie/wytworzenie przy zastosowaniu wskaźnika proporcji ustalonego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.

Wspomnijmy, że w przypadku samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) nieprzekraczającej 3,5 tony, ustawodawca wprowadził ograniczenie w odliczaniu VAT od wydatków na ich zakup - tj. podatnicy mogą odliczać 50% kwoty VAT naliczonego. Dotyczy to sytuacji, gdy pojazdy te nie są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub są wykorzystywane wyłącznie do takiej działalności, ale podatnik nie spełni określonych wymogów formalnych (zob. art. 86a ww. ustawy). Powyższe nie dotyczy jednak wydatków związanych z zakupem samochodu ciężarowego o DMC przekraczającej 3,5 tony. W przypadku takich samochodów podatnicy mogą odliczać VAT od wydatków na ich zakup w pełnej wysokości (o ile oczywiście samochód ten będzie wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych).

Moment, w którym przysługuje prawo od odliczania VAT od wydatków związanych z ww. zakupem samochodu ciężarowego/wytworzeniem budynku magazynowego, również ustalany jest w oparciu o zasady ogólne. Podatnik może zatem odliczyć VAT od tych wydatków zasadniczo w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytego samochodu lub w odniesieniu do towarów i usług nabytych w celu wytworzenia budynku magazynowego powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy. Należy mieć przy tym na uwadze, że podatnik będzie mógł odliczyć VAT od ww. wydatków nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym otrzyma fakturę (lub dokument celny). Jeśli nie dokona odliczenia VAT w "podstawowym" terminie, to zasadniczo może tego dokonać w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (zob. art. 86 ust. 10, ust. 10b pkt 1 oraz ust. 11 ustawy o VAT).

Uwaga! U małych podatników stosujących metodę kasową, prawo od odliczenia VAT od nabytych towarów i usług powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym dokonali oni zapłaty za te towary/usługi. Jeżeli mały podatnik nie dokonał odliczenia VAT w ww. terminie, może tego dokonać w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (zob. art. 86 ust. 10e i ust. 11 ww. ustawy).


2. Wysokość odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszty uzyskania przychodów

Wartość początkową środków trwałych, których zakup (lub wytworzenie) zostanie sfinansowany dotacją (w tym unijną), ustala się na zasadach ogólnych. Na wartość tę nie wpływa kwota otrzymanej dotacji, niezależnie od tego, czy dotację podatnik otrzyma jeszcze przed zakupem/wytworzeniem środka trwałego i przyjęciem go do używania, czy też w okresie późniejszym. Zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych nabytych lub wytworzonych we własnym zakresie uregulowane zostały odpowiednio w art. 16g ust. 3-6 ustawy o PDOP i art. 22g ust. 3-6 ustawy o PDOF i brak w nich regulacji, które nakazywałyby zmniejszać wartość początkową środka trwałego o kwotę otrzymanej dotacji.

A zatem, wartość początkową nabytego samochodu ciężarowego spółka ustali według ceny nabycia, a wartość początkową wybudowanego budynku magazynowego - według kosztu wytworzenia.

Natomiast otrzymanie dotacji wpłynie na wysokość odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszty uzyskania przychodów. Otóż zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o PDOP (i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PDOF), nie uważa się za koszty podatkowe odpisów amortyzacyjnych od tej części wartości początkowej środka trwałego, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie (lub wytworzenie we własnym zakresie) tych środków, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W świetle powyższego, otrzymanie dotacji na zakup/wytworzenie środka trwałego skutkuje tym, że podatnik nie będzie mógł zaliczać do kosztów uzyskania przychodów tej części odpisu amortyzacyjnego, która przypada na kwotę otrzymanej dotacji. Kosztem podatkowym będzie wyłącznie ta część odpisów amortyzacyjnych, która dotyczy nieobjętej dofinansowaniem wartości początkowej środka trwałego.

Gdy podatnik otrzyma dotację na zakup/wytworzenie ww. środków trwałych już po rozpoczęciu amortyzacji, to będzie zobowiązany odpowiednio skorygować dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, a zatem i koszty podatkowe. Otrzymanie dotacji będzie miało również wpływ na ujmowanie w kosztach podatkowych kolejnych odpisów amortyzacyjnych.

Jednorazowy odpis amortyzacyjny od samochodu ciężarowego a otrzymanie dotacji

W przypadku samochodów ciężarowych możliwe jest dokonanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, przy czym odpisów takich mogą dokonywać wyłącznie mali podatnicy oraz podatnicy, którzy w danym roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej. Ww. odpisu można dokonać w roku podatkowym, w którym środek trwały (tu: samochód ciężarowy) został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości jednorazowych odpisów amortyzacyjnych (zob. art. 16k ust. 7-13 ustawy o PDOP i odpowiednio art. 22k ust. 7-13 ustawy o PDOF).

Przypomnijmy, że po przeliczeniu na złote limit ten w 2014 r. wynosi 211.000 zł, a w przyszłym roku będzie on wynosił 209.000 zł.

Jednorazowego odpisu amortyzacyjnego można dokonać nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji środków trwałych lub wartość tego odpisu można rozliczać w równych ratach co miesiąc, co kwartał albo jednorazowo na koniec roku podatkowego. Gdyby wartość początkowa środka trwałego przekroczyła ww. limit jednorazowej amortyzacji, to "nadwyżka" podlega dalszej amortyzacji dopiero w następnym roku podatkowym. Amortyzuje się ją metodą liniową (przy ewentualnym zastosowaniu podwyższonego współczynnika) lub degresywną (zob. art. 16k ust. 8 ustawy o PDOP i odpowiednio art. 22k ust. 8 ustawy o PDOF).

Gdy podatnik otrzyma dotację na zakup/wytworzenie środka trwałego zamortyzowanego jednorazowo, to powstają wątpliwości, w jaki sposób ustalić, jaka część tego jednorazowego odpisu stanowi koszt podatkowy, a jaka powinna być z tych kosztów wyłączona. Do kwestii tej odniosło się Ministerstwo Finansów w piśmie z 4 lutego 2014 r., stanowiącym odpowiedź na zapytanie naszego Wydawnictwa, cytowanym przez nas w Biuletynie Informacyjnym nr 6 z 20 lutego 2014 r., w artykule pt. "Amortyzacja jednorazowa a dotacja unijna". Z pisma tego wynika, że jeżeli dotacją został objęty środek trwały, który został jednorazowo zamortyzowany, to kosztem podatkowym może być tylko część jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, proporcjonalnie do części wartości początkowej środka trwałego, jaką podatnik sfinansował z własnych środków.

Więcej przczytasz w
Pisaliśmy o tym w Biuletynie
Informacyjnym nr 6 z 20.02.2014 r. na str. 46

Jeśli środek trwały zostanie w całości sfinansowany dotacją, to wyłączeniu z kosztów podatkowych podlega cała wartość jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.

Moment skorygowania kosztów podatkowych

Wielokrotnie na łamach naszego czasopisma pisaliśmy o sporze, jaki wywiązał się w kwestii momentu, w którym należy skorygować odpisy amortyzacyjne, a przez to także koszty uzyskania przychodów, w związku z otrzymaniem dotacji. Pisaliśmy o tym m.in. w Biuletynie Informacyjnym nr 33 z 20 listopada 2014 r., w artykule pt. "Refundacja kosztów utworzenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego - aspekt podatkowy i ewidencja księgowa". Krótko zatem tylko przypomnijmy, że organy podatkowe uważały, że korekty kosztów uzyskania przychodów należy dokonać wstecz, tj. w tym okresie, w którym odpisy amortyzacyjne, które przypadają na otrzymaną dotację, zostały zaliczone do kosztów podatkowych. Dotyczy to również jednorazowych odpisów amortyzacyjnych.

Moment skorygowania kosztów podatkowych Jednak zgodnie z najnowszym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 września 2014 r., sygn. akt II FSK 2024/14, korekta odpisów amortyzacyjnych, a w związku z tym także korekta kosztów uzyskania przychodów, powinna być dokonywana na bieżąco, tj. w miesiącu otrzymania dotacji.

W wyroku tym NSA orzekł m.in.:

"(…) literalna wykładnia analizowanego przepisu u.p.d.o.p. (art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o PDOP - przyp. red.) nie prowadzi do wniosku o konieczności wstecznego odniesienia skutków podatkowych (w zakresie kosztów uzyskania przychodów) dopłaty do środka trwałego, otrzymanej już po rozpoczęciu amortyzacji. (…) do czasu otrzymania dopłaty, podatnik w istocie ustalał odpisy amortyzacyjne od wysokości faktycznie poniesionych przez niego wydatków na nabycie lub wytworzenie środka trwałego. Skutki ekonomiczne dopłaty wystąpiły przecież nie od momentu rozpoczęcia amortyzacji nabytego środka trwałego, ale jej otrzymania. Rozliczanie dotacji, w których uzyskanie przychodów poprzez ich korektę, z powodu uwzględnienia tego zdarzenia w wielkości odpisów amortyzacyjnych, możliwe było w momencie wpłaty dotacji na rachunek podatnika, a nie wcześniej, a więc kasowo. Otrzymana dotacja (…), jako zdarzenie gospodarcze, nie miała zatem związku z dokonywaną wcześniej amortyzacją środków trwałych. Nie jest więc uzasadnione korygowanie dokumentacji finansowej, w tym sprawozdań spółki za okresy wcześniejsze. Już tylko z tych powodów brak podstaw do wstecznego odnoszenia skutków podatkowych otrzymanej dopłaty na środek trwały, w kontekście wysokości dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. (…)"


3. Ewidencja księgowa

Również dla celów bilansowych fakt, iż spółka otrzyma dotację na zakup lub wytworzenie środka trwałego, nie wpływa na wartość początkową tego składnika majątku. Wartość początkową ustala się tu, podobnie jak na potrzeby podatku dochodowego, odpowiednio według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środka trwałego.

Faktura, dokumentująca wydatki na zakup środka trwałego (tu: samochodu ciężarowego) lub dokumentująca wydatki na zakup towarów i usług służących do wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie (np. budynku magazynowego), może zostać ujęta w księgach rachunkowych np. zapisem:

      - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu" - wartość netto faktury,
      - Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie" - kwota
         VAT naliczonego, jeśli podlega on odliczeniu,
      - Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" - wartość brutto faktury.

Wydatki na zakup/wytworzenie środka trwałego można zaksięgować np.:

      - Wn konto 08 "Środki trwale w budowie", Ma konto 30.

Przyjęcie środka trwałego do używania może być natomiast zaksięgowane:

      - Wn konto 01 "Środki trwałe", Ma konto 08.

Dla celów bilansowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia ich wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. To oznacza, że odpisy amortyzacyjne zazwyczaj dokonywane są przez określony czas, przy czym w przypadku środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej, jednostki mogą dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych (zob. art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości).

Odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych mogą zostać zaksięgowane np.:

      - Wn konto 40-0 "Amortyzacja",
      - Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych".

W ustawie o rachunkowości brak jest regulacji, które umożliwiałyby dokonywanie jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w stosunku do cennych środków trwałych, jak to ma miejsce dla celów podatkowych. W praktyce przyjmuje się, że dla celów bilansowych jednostki mogą dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od cennych środków trwałych tylko w wyjątkowych sytuacjach, pod warunkiem, że nie wpłynie to negatywnie na jasne i rzetelne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz na jej wynik finansowy. Stosowanie tego "dużego" jednorazowego odpisu amortyzacyjnego musi jednak wynikać z przyjętych przez jednostkę zasad (polityki) rachunkowości.

Dotacja na zakup/wytworzenie środków trwałych ujmowana jest na koncie rozliczeń międzyokresowych przychodów (o ile stosownie do innych ustaw nie zwiększa ona kapitałów/funduszy własnych). Kwota tej dotacji zwiększa stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych sfinansowanych tą dotacją (zob. art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości).

Gdy dotacja na zakup/wytworzenie środka trwałego wpłynie do jednostki już po rozpoczęciu jego amortyzacji, to wartość dotacji, w kwocie odpowiadającej odpisom amortyzacyjnym dokonanym przed otrzymaniem tej dotacji, można odnieść jednorazowo na konto pozostałych przychodów operacyjnych, z "pominięciem" konta rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Otrzymanie ww. dotacji może zostać ujęte w księgach rachunkowych np. zapisem:

   a) łączna wartość otrzymanej dotacji:
      - Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący";
   b) wartość dotacji przypadająca na odpisy amortyzacyjne
        dokonane przed jej otrzymaniem:
      - Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne";
   c) kwota dotacji przypadająca na niedokonane jeszcze
        odpisy amortyzacyjne:
      - Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów".

Kwota ujęta na koncie 84 będzie z tego konta stopniowo wyksięgowywana, równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych i odnoszona na pozostałe przychody operacyjne, zapisem:

      - Wn konto 84, Ma konto 76-0.

Uwaga! W sytuacji, gdy jednostka otrzyma dotację na zakup/wytworzenie środka trwałego już po zakończeniu roku obrotowego, w którym nabyto/wytworzono środek trwały i rozpoczęto jego amortyzację, ale jeszcze przed sporządzeniem sprawozdania finansowego za ów rok, to kwota dotacji, w części przypadającej na odpisy amortyzacyjne dokonane w ww. roku, powinna zostać wykazana po stronie przychodów owego roku, np. zapisem: Wn konto 65 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe", Ma konto 76-0.


Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

VAT i akcyza - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.