Dokonaliśmy zakupu maszyny od producenta z Włoch. Zgodnie z umową w 2013 r. dokonaliśmy wpłaty zaliczek odpowiednio w marcu, kwietniu, wrześniu i październiku. Dostawa maszyny do Polski miała miejsce w dniu 23 grudnia 2013 r. a fakturę końcową uwzględniającą wpłacone wcześniej zaliczki wystawiono 31 grudnia 2013 r. W styczniu br. serwisanci z Włoch dokonali montażu i uruchomienia maszyny. Sprzedawca wystawił nam fakturę za wykonaną usługę w dniu 31 stycznia br. Kiedy powstał u nas obowiązek podatkowy z tytułu zakupu tego urządzenia? Czy powinniśmy uznać, że jest to nabycie z montażem, czy raczej WNT? Czy usługa montażu powinna być uwzględniona w podstawie opodatkowania WNT?
Miejscem świadczenia (opodatkowania) w przypadku towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz, jest miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane. Wynika to z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
Gdyby przyjąć, że opisana w pytaniu transakcja nie stanowi dostawy z montażem, należałoby uznać, że jest to WNT, które również podlegałoby opodatkowaniu w Polsce.
W obu jednak przypadkach zastosowanie znajdą inne przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego. Dlatego tak istotne jest określenie, z jakiego rodzaju transakcją mamy do czynienia.
W tym celu konieczna jest ocena dokonanego montażu. Należy bowiem podkreślić, iż nie uznaje się za montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem.
W kwestii instalacji i montażu, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy, wypowiedział się m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 22 listopada 2013 r., nr IPPP3/443-539/12/13-5/S/SM. W uzasadnieniu Dyrektor IS wyjaśnił, iż zgodnie ze "Słownikiem języka polskiego" (www.pwn.pl), montażem jest składanie maszyn, aparatów, urządzeń itp. z gotowych części, zakładanie, instalowanie urządzeń technicznych, natomiast instalacja to montowanie gdzieś urządzeń technicznych. Dyrektor IS podkreślił jednocześnie, że do instalacji lub montażu w rozumieniu art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy nie zalicza się prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem. Przez "proste czynności" – zdaniem organu podatkowego – należy rozumieć działania umożliwiające funkcjonowanie danego towaru i sprzętu, które potencjalny nabywca mógłby wykonać we własnym zakresie, np. korzystając z dołączonej instrukcji. W związku z tym, za montaż lub instalację należy uznać takie czynności, które wymagają specjalistycznej wiedzy i umiejętności znanych przede wszystkim dostawcy montowanego lub instalowanego towaru.
Przyjmując, że montaż maszyny nie należał do prostych czynności, Czytelnik powinien rozliczyć nabycie towarów wraz z montażem. Obowiązek podatkowy w takim przypadku powstanie z chwilą dokonania dostawy towarów a jeśli przed tym terminem uiszczona zostanie całość lub część zapłaty, wówczas obowiązek ten powstanie z chwilą uiszczenia należności (art. 19a ust. 1 i 8 ustawy). Zatem czynność tę należałoby rozliczyć w każdym miesiącu, w którym Czytelnik dokonał wpłaty zaliczki, czyli w marcu, kwietniu, wrześniu i październiku 2013 r. w odniesieniu do uiszczonej części należności.
W ten sam sposób moment powstania obowiązku podatkowego określiło Ministerstwo Finansów w broszurze informacyjnej dotyczącej określania momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT od 1 stycznia 2014 r. (broszura ta dostępna jest na stronie internetowej www.finanse.mf.gov.pl). Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów:
"Od 1 stycznia 2014 r. przepisy dotyczące powstania obowiązku podatkowego nie regulują (…) odrębnie powstania obowiązku podatkowego w przypadku dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca (…).
Obowiązek podatkowy będzie zatem powstawał w odniesieniu do nabywanych towarów i usług:
• na zasadach szczególnych, jeśli dostawa danych towarów została wymieniona w przepisach art. 19a ust. 5–7 ustawy o VAT,
• na zasadach ogólnych w pozostałych przypadkach, tj. z chwilą dokonania dostawy towarów lub – jeśli przed tym momentem otrzymano całość lub część zapłaty – z chwilą otrzymania zapłaty w odniesieniu do otrzymanej części (…). (…)"
Zatem w sytuacji, o której mowa w pytaniu obowiązek podatkowy powstał z chwilą dokonania wpłaty zaliczki. Podatnik nie powinien więc czekać z rozliczeniem na moment otrzymania faktury od zagranicznego dostawcy.
Jeśli jednak montaż maszyny nie wymagał specjalistycznej i fachowej wiedzy, którą posiada tylko dostawca, to należałoby przyjąć, że jest to klasyczna dostawa towarów. W sytuacji, gdy sprzedaż maszyny wiąże się z jej przemieszczeniem z Włoch do Polski, to możemy mówić o WNT.
W wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (art. 20 ust. 5 ustawy o VAT).
Ustawodawca wiąże więc powstanie obowiązku podatkowego w WNT przede wszystkim z momentem wystawienia faktury. Gdyby jednak sprzedający faktury nie wystawił, obowiązek powstanie 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów.
Uiszczenie całości lub części zapłaty przed dokonaniem transakcji wewnątrzwspólnotowych nie powoduje powstania obowiązku podatkowego.
Dokonując więc wpłaty zaliczki na poczet przyszłej dostawy, polski nabywca nie ma obowiązku opodatkowywania tej czynności. Obowiązek taki powstanie dopiero w momencie gdy unijny dostawca wystawi fakturę dokumentującą dostawę towarów, lub – w sytuacji gdy faktura nie zostanie wystawiona – 15. dnia następnego miesiąca po dokonaniu dostawy.
Skoro maszyna została dostarczona w dniu 23 grudnia 2013 r. a faktura na całą dostawę wystawiona jest z datą 31 grudnia 2013 r., to obowiązek podatkowy powstał z chwilą wystawienia tej faktury.
Podstawę opodatkowania przy WNT określa się generalnie według zasad obowiązujących w obrocie krajowym (art. 30a ustawy o VAT). Na podstawę opodatkowania zwykle składa się kilka elementów. Zawsze jest to kwota należna za towar. Oprócz tego, do podstawy opodatkowania wchodzą:
Jest to lista przykładowa, co oznacza, że do podstawy opodatkowania należy włączyć również inne koszty jeśli są bezpośrednio związane z daną czynnością oraz pobierane przez dostawcę towarów od ich nabywcy. Z tego względu, usługa montażu maszyny powinna być uwzględniona w podstawie opodatkowania WNT.
|