Wynagrodzenie członka rady nadzorczej z tytułu pełnienia funkcji w spółce kapitałowej - PIT, ZUS, CIT oraz ewidencja księgowa

Dla osoby pełniącej funkcję członka rady nadzorczej uzyskane z tego tytułu wynagrodzenie należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Za przychody z tytułu tego rodzaju działalności uważa się bowiem, na podstawie art. 13 pkt 7 ustawy o PDOF, przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące m.in. do składu rad nadzorczych.

Sposób opodatkowania otrzymanego przez członka rady nadzorczej przychodu uzależniony jest od wysokości uzyskanego przez niego wynagrodzenia, tj. czy kwota wynagrodzenia przekracza 200 zł, czy też nie.

Gdy wynagrodzenie członka rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji jest wyższe niż 200 zł, wówczas od uzyskanego przez tę osobę przychodu spółka (jako płatnik) pobiera zaliczkę na podatek dochodowy, zgodnie z zasadami zawartymi w art. 41 ust. 1 ustawy o PDOF. Z przepisu tego wynika, że podmioty wypłacające świadczenia m.in. z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej są zobowiązane, jako płatnicy, pobierać (z zastrzeżeniem) zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 18% świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 ustawy o PDOF oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne.

Koszty uzyskania przychodów, o których mowa powyżej, wynoszą 111,25 zł miesięcznie (nie więcej niż 1.335 zł rocznie). Jeżeli tego samego rodzaju przychody podatnik (tu: członek rady nadzorczej) uzyskuje od więcej niż jednego podmiotu albo od tego samego podmiotu, ale z tytułu kilku stosunków prawnych, wówczas koszty uzyskania przychodów za rok podatkowy nie mogą przekroczyć kwoty 2.002,05 zł.

Obliczoną w powyższy sposób zaliczkę na podatek dochodowy zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Ustaloną zgodnie z powyższymi zasadami zaliczkę na podatek dochodowy członka rady nadzorczej przekazuje się na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki.

Po zakończeniu roku spółka, która wypłaciła członkowi rady nadzorczej wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji, sporządza:

• PIT-4R (deklarację roczną o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy), którą przekazuje do właściwego urzędu skarbowego - do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym,
   
• PIT-11 (informację o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy), którą przekazuje do właściwego urzędu skarbowego:
   
• do końca lutego następnego roku podatkowego - jeśli informacja ta jest składana drogą elektroniczną,
   
• do końca stycznia następnego roku podatkowego - jeśli informacja ta jest składana w formie dokumentu pisemnego.

Informacja PIT-11 jest przekazywana również podatnikowi (tu: członkowi rady nadzorczej), w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Kwoty wykazane w PIT-11 członek rady nadzorczej wykazuje w swoim rocznym zeznaniu podatkowym.

Wzory druków PIT-4R i PIT-11 dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl w dziale Podatki dochodowe

Jeżeli natomiast wynagrodzenie członka rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji, określone w umowie, nie przekracza 200 zł, to spółka wypłacająca to wynagrodzenie jest zobowiązana (jako płatnik) pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu. Dotyczy to sytuacji, gdy członek rady nadzorczej nie jest pracownikiem spółki, w której pełni swoją funkcję (zob. art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PDOF). Tak uznał np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 8 stycznia 2014 r., nr IPTPB1/415-663/13-2/DS.

Przy opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym przychód nie jest pomniejszany o koszty uzyskania (zob. art. 30 ust. 3 ustawy o PDOF) ani o składki na ubezpieczenia społeczne. Kwoty podatku nie pomniejsza się również o składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Zryczałtowany podatek jest przekazywany do właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek.

Opodatkowane w powyższy sposób przychody, uzyskiwane przez członka rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji, nie są wykazywane w rocznym zeznaniu podatkowym.

Jak wielokrotnie pisaliśmy na łamach naszego czasopisma, od 1 stycznia 2015 r. wynagrodzenie członka rady nadzorczej, uzyskiwane z tytułu pełnionej funkcji, podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (zob. art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz. U. z 2015 r. poz. 121). Obowiązek taki istnieje również w sytuacji, gdy osoby te dodatkowo spełniają warunki do objęcia ich ww. ubezpieczeniami z innych tytułów lub mają ustalone prawo do emerytury lub renty (zob. art. 9 ust. 4 i 9 ww. ustawy).

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód członka rady nadzorczej - łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 18 ust. 4 pkt 10 ww. ustawy). Mowa tu o przychodzie z działalności wykonywanej osobiście, o którym pisaliśmy we wcześniejszej części artykułu.

Składka na ubezpieczenie emerytalne jest finansowana w równych częściach przez członka rady nadzorczej oraz przez podmiot, w którym członek rady pełni swoją funkcję (płatnika) i wynosi u każdego z nich po 9,76% podstawy wymiaru składek. Z kolei składka na ubezpieczenia rentowe jest finansowana przez członka rady w wysokości 1,5% podstawy jej wymiaru, natomiast przez płatnika - w wysokości 6,5% podstawy jej wymiaru.

Uwaga! Od wynagrodzenia członków rady nadzorczej nie nalicza się składek na ubezpieczenia wypadkowe ani chorobowe.

Członek rady nadzorczej podlega również obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Od 1 stycznia 2015 r. podstawę wymiaru tej składki takiej osoby ustala się według przepisów określających podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Podstawę wymiaru pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, finansowanych przez członka rady nadzorczej, potrąconych przez płatników z jego środków, zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Od tak ustalonej podstawy wymiaru płatnik pobiera składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9%. Składkę w tej wysokości pobiera się również wtedy, gdy wynagrodzenie członka rady nadzorczej nie przekracza 200 zł i od wynagrodzenia tego pobierany jest zryczałtowany podatek dochodowy. Jak bowiem wynika z art. 83 ust. 3 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.), jeżeli podstawę obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi przychód m.in. z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, od którego, na mocy przepisów ustawy o PDOF pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy, składkę na ubezpieczenie zdrowotne płatnik oblicza zgodnie z przepisami art. 79 i 81 ww. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej….

Dodajmy, że od wynagrodzenia członków rady nadzorczej nie są opłacane składki na FGŚP. Jeśli chodzi natomiast o składki na Fundusz Pracy, to nalicza się je wtedy, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania ich rocznego limitu) członka rady nadzorczej wynosi w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

Jeżeli kwoty stanowiące dla danego członka rady nadzorczej podstawę wymiaru składek emerytalnych/rentowych pochodzą z różnych źródeł (np. z umowy o pracę i pełnienia funkcji członka rady nadzorczej), obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy powstaje wtedy, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru ww. składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Osoba, która uzyskuje przychód z kilku źródeł, składa każdemu płatnikowi stosowne oświadczenie (zob. art. 104 ust. 3-4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - Dz. U. z 2015 r. poz. 149 ze zm.).

Składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45% podstawy wymiaru. Podstawa ta jest taka sama jak w przypadku składek na ubezpieczenie emerytalne/rentowe.

Uwaga! Składki na Fundusz Pracy opłaca się za osoby, które nie osiągnęły wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn. Jeśli członek rady nadzorczej osiągnął ww. wiek, wówczas nie nalicza się za niego składek na Fundusz Pracy.

Na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących m.in. w skład rad nadzorczych. Kosztem podatkowym są jednak wynagrodzenia wypłacane z tytułu pełnionych funkcji. Tak wynika z art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o PDOP. A zatem wypłacając członkowi rady nadzorczej wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji, podmiot wypłacający to wynagrodzenie może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Moment, w którym ww. wynagrodzenie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, określa się w oparciu o regulacje zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o PDOP. Przepis ten stanowi, że nie uważa się za koszty podatkowe niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności m.in. z tytułów określonych w art. 13 pkt 2 i 4-9 ustawy o PDOF.

Jak pisaliśmy we wcześniejszej części artykułu, wynagrodzenia członków rady nadzorczej stanowią dla tych osób przychód z działalności wykonywanej osobiście na podstawie art. 13 pkt 7 ustawy o PDOF. Wynagrodzenia te są zatem objęte ww. art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o PDOP. To oznacza, że wynagrodzenia członków rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji stanowią koszty uzyskania przychodów w podmiocie wypłacającym to wynagrodzenie (tj. podmiocie, w którym funkcjonuje rada nadzorcza) z chwilą ich wypłaty lub postawienia do dyspozycji członka rady nadzorczej.

Również składki ZUS od ww. wynagrodzeń, w części finansowanej przez płatnika (podmiot, w którym funkcjonuje rada nadzorcza), mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero z chwilą ich opłacenia do ZUS (zob. art. 16 ust. 1 pkt 57a i ust. 7d ustawy o PDOP).

Wynagrodzenia wypłacane członkom rady nadzorczej z tytułu pełnionych przez te osoby funkcji zaliczane są do kosztów działalności operacyjnej jednostki. To samo dotyczy składek ZUS od tych wynagrodzeń, w części finansowanej przez płatnika.

Wynagrodzenie członka rady nadzorczej może zostać ujęte w księgach rachunkowych jednostki wypłacającej np. w następujący sposób:

Podany sposób księgowania jest jednym z przykładowych.