Wielu pracodawców dofinansowuje zimowy wypoczynek pracowników i członków ich rodzin, a niekiedy także emerytów i rencistów (byłych pracowników).
Na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, dofinansowanie do wypoczynku pracownika, a także członków jego rodziny (np. dopłata do zimowiska dziecka pracownika bądź wczasów zakupionych dla jego żony), stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 updof. Za podstawę tych świadczeń uznaje się bowiem łączący pracownika z pracodawcą stosunek pracy.
Z kolei dofinansowanie do wypoczynku emerytów i rencistów (byłych pracowników) stanowi ich przychód z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 updof).
Nie oznacza to jednak, że omawiane świadczenia automatycznie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz są oskładkowane.
Ze zwolnienia od podatku dochodowego korzystają bowiem przychody wymienione w art. 21 updof. Natomiast z podstawy wymiaru składek ZUS wyłączone zostały świadczenia określone w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.). Przepisy tego rozporządzenia stosuje się również do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne (art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Opodatkowanie i oskładkowanie świadczeń związanych z wypoczynkiem pracowników i członków ich rodzin przede wszystkim zależy od tego, czy zostały one sfinansowane ze środków ZFŚS, czy ze środków obrotowych (bądź z innych źródeł).
W ramach działalności socjalnej pracodawca może dofinansowywać ze środków ZFŚS różne formy wypoczynku m.in. pracowników i członków ich rodzin.
W myśl przepisów ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.), wysokość dofinansowania powinna być uzależniona od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z ZFŚS. Krąg osób uprawnionych do świadczeń z ZFŚS oraz warunki korzystania z tych świadczeń, w tym również sposób dokumentowania wydatków dofinansowywanych lub zwracanych ze środków funduszu, powinny być określone przez pracodawcę w regulaminie ustalanym w sposób wskazany w art. 8 ust. 2 ustawy o ZFŚS.
Świadczenia związane z wypoczynkiem zimowym pracowników i członków ich rodzin, które są finansowane ze środków ZFŚS, mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego - na zasadach i w granicach określonych odpowiednio w art. 21 ust. 1 pkt 67 i pkt 78 lit. a updof.
Natomiast z podstawy wymiaru składek ZUS zostały wyłączone świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS. Wynika to z § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
W myśl art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. a updof, wolne od podatku dochodowego są dopłaty z ZFŚS (bez względu na ich wysokość) do wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18, zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu.
Sfinansowane ze środków ZFŚS dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży, a także do przejazdów związanych z tym wypoczynkiem - korzystają zatem w całości ze zwolnienia od podatku dochodowego, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
1) dziecko uczestniczące w wypoczynku nie ukończyło 18 lat - przy czym zdaniem organów podatkowych warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli w którymkolwiek momencie trwania wypoczynku, pobytu lub przejazdu (a nie przez cały jego okres), dziecko nie miało ukończonych 18 lat; nie ma zaś znaczenia wiek dziecka w momencie otrzymania dopłaty (tak uznał m.in. Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z 4 grudnia 2013 r., nr DD3/033/272/MCA/13/RD-125985/13),
2) wypoczynek dziecka ma formę zorganizowaną - w postaci wczasów, kolonii, obozu lub zimowiska bądź związaną z pobytem na leczeniu sanatoryjnym, w placówce leczniczo-sanatoryjnej, rehabilitacyjno-szkoleniowej lub leczniczo-opiekuńczej; oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje tzw. "wczasów pod gruszą", wizyt u rodziny czy "wypadów" organizowanych na własną rękę, natomiast może mieć zastosowanie do wypoczynku zorganizowanego np. w formie "zielonej" szkoły czy wycieczki szkolnej (co potwierdza powołana wcześniej interpretacja indywidualna Ministra Finansów z 4 grudnia 2013 r. oraz interpretacja z 30 listopada 2010 r., nr DD3/033/159/CRS/10/PK-966),
3) organizatorem wypoczynku jest podmiot prowadzący działalność w tym zakresie - organy podatkowe w swoich wyjaśnieniach wymieniają m.in. biura podróży, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne, jak również szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, o których mowa w § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. nr 12, poz. 67 ze zm.) oraz kościoły, stowarzyszenia, organizacje charytatywne i fundacje, których działalnością statutową może być organizowanie wypoczynku zorganizowanego (m.in. wcześniej powołana interpretacja indywidualna Ministra Finansów z 4 grudnia 2013 r., a także interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 5 czerwca 2014 r., nr IBPBII/1/415-188/14/MK); istotne znaczenie ma przy tym formalno-prawne umocowanie danego podmiotu do wykonywania czynności związanych z organizacją tego rodzaju przedsięwzięć; stąd też nie zaszkodzi, gdy - w celu potwierdzenia statusu organizatora wypoczynku dla dzieci i młodzieży - pracownik przedstawi wyciąg ze statutu organizatora lub jego oświadczenie (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 17 stycznia 2014 r., nr IPTPB1/415-652/13-4/AG),
4) poniesienie wydatków związanych z wypoczynkiem dziecka zostało potwierdzone stosownym dowodem (np. rachunkiem lub fakturą VAT wystawioną przez organizatora wypoczynku, przelewem bankowym, przekazem pocztowym, jak również dokumentem wpłaty w kasie podmiotu prowadzącego działalność w tym zakresie), z którego powinno jednoznacznie wynikać: kto jest organizatorem wypoczynku, kto korzystał z wypoczynku, forma wypoczynku, w jakim okresie korzystano z wypoczynku, kwota poniesionego wydatku oraz podpis osoby, która wystawiła ten dokument; jak stwierdził Minister Finansów w powołanej interpretacji indywidualnej z 4 grudnia 2013 r.: "(…) przedłożenie, przez osobę ubiegającą się o dofinansowanie, dowodu zapłaty - na podstawie którego udzielający świadczenia może stwierdzić, czy zarówno w zakresie przedmiotowym (np. forma i termin wypoczynku, tytuł zapłaty), jak i podmiotowym (np. dane identyfikacyjne podmiotu prowadzącego działalność w zakresie organizacji wypoczynku, imię i nazwisko dziecka korzystającego z zorganizowanej formy wypoczynku, imię i nazwisko osoby dokonującej zapłaty) są spełnione warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 78 updof - jest dokumentem wystarczającym dla zastosowania zwolnienia".
Co istotne - zastosowanie omawianego zwolnienia jest możliwe również, w sytuacji gdy kwota przysługującej dopłaty do zorganizowanego wypoczynku małoletniego dziecka pokrywa w całości poniesione przez pracownika wydatki (interpretacja indywidualna Ministra Finansów z 24 kwietnia 2012 r., nr DD3/033/61/CRS/11/PK-27).
Dofinansowanie ze środków ZFŚS do zimowego wypoczynku pracownika i członków jego rodziny może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego - na zasadach i w granicach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 67 updof.
Przypominamy, że na podstawie tego przepisu wartość świadczenia otrzymanego przez pracownika jest wolna od podatku, jeżeli łącznie świadczenie to spełnia następujące przesłanki:
1) ma związek z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS,
2) ma charakter rzeczowy bądź pieniężny (z wyjątkiem bonów, talonów, itp., które nie korzystają z omawianego zwolnienia),
3) jest w całości sfinansowane ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych,
4) jego wartość dodana do innych świadczeń rzeczowych i pieniężnych objętych zakresem przedmiotowym tego zwolnienia, które pracownik otrzymał w roku podatkowym - w sumie nie przekracza kwoty 380 zł.
| Przykład
W styczniu 2015 r. pracownik otrzymał z ZFŚS dofinansowanie do zimowych wczasów, które zakupił w biurze podróży dla siebie, żony i 15-letniego dziecka. Kwota dofinansowania wyniosła ogółem 2.700 zł, z tego:
Od początku 2015 r. pracownik nie otrzymał z ZFŚS innych świadczeń zwolnionych od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 updof. W takiej sytuacji: 1) cała kwota dofinansowania z ZFŚS do wczasów 15-letniego dziecka pracownika (tj. 900 zł) korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. a updof), 2) dofinansowanie z ZFŚS do wczasów pracownika i jego żony korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego do kwoty 380 zł (art. 21 ust. 1 pkt 67 updof), 3) nadwyżkę dofinansowania z ZFŚS do wczasów pracownika i jego żony ponad limit zwolnienia, czyli kwotę 1.420 zł (1.800 zł - 380 zł), pracodawca powinien doliczyć do przychodów ze stosunku pracy uzyskanych przez pracownika w styczniu 2015 r. i od łącznej kwoty dochodu obliczyć zaliczkę na podatek, którą pobierze ze środków pracownika, 4) cała kwota dofinansowania z ZFŚS do wczasów pracownika, jego żony i dziecka, czyli 2.700 zł - jest wyłączona z podstawy wymiaru składek ZUS (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). |
Jeżeli pracodawca dofinansowuje ze środków obrotowych zimowy wypoczynek pracowników i członków ich rodzin, to ze zwolnienia od podatku dochodowego mogą korzystać tylko dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18, zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo--sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu. Przy czym dopłata pochodząca ze środków obrotowych jest wolna od podatku - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym łącznie kwoty 760 zł.
Wynika to z art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. b updof. Zwolnienie to ma zastosowanie do dopłat do wypoczynku oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem, w przypadku gdy:
1) dziecko uczestniczące w wypoczynku nie ukończyło 18 lat,
2) wypoczynek dziecka ma formę zorganizowaną - w postaci wczasów, kolonii, obozu lub zimowiska bądź związaną z pobytem na leczeniu sanatoryjnym, w placówce leczniczo-sanatoryjnej, rehabilitacyjno-szkoleniowej lub leczniczo-opiekuńczej,
3) organizatorem wypoczynku jest podmiot prowadzący działalność w tym zakresie.
W przypadku dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18 przekraczającej w roku podatkowym 760 zł, nadwyżka ponad tę kwotę stanowi przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. Również pozostałe świadczenia związane z wypoczynkiem pracownika i członków jego rodziny finansowane ze środków obrotowych pracodawcy, w tym również świadczenia urlopowe wypłacane na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy o ZFŚS - stanowią przychody pracownika ze stosunku pracy, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Omawiane świadczenia sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy generalnie stanowią podstawę wymiaru składek ZUS. Na zasadzie wyjątku, z oskładkowania wyłączone zostało świadczenie urlopowe wypłacane na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy o ZFŚS - do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego określonej w tej ustawie (§ 2 ust. 1 pkt 21 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).
| Przykład
W styczniu 2015 r. pracodawca wypłaci pracownikowi:
Ponieważ od początku 2015 r. pracownik nie korzystał z dofinansowania do wypoczynku dziecka, to w takiej sytuacji dopłata do zimowiska ze środków obrotowych firmy:
Rozliczenie przychodu uzyskanego przez pracownika w styczniu 2015 r. (przy założeniu, że przysługują mu koszty uzyskania przychodu w wysokości 111,25 zł oraz kwota zmniejszająca zaliczkę na podatek w wysokości 46,33 zł):
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uwaga: Potrącone przez pracodawcę ze środków pracownika składki na ubezpieczenia społeczne i składka na ubezpieczenie zdrowotne, których podstawę wymiaru stanowi przychód zwolniony od podatku na podstawie art. 21 updof, nie podlegają odliczeniu odpowiednio od dochodu i od zaliczki na podatek dochodowy (art. 26 ust. 1 pkt 2 i art. 27b ust. 1 pkt 1 updof).
Świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem pracy (w tym od związków zawodowych), niezależnie od źródła ich finansowania, są zwolnione od podatku dochodowego, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 38 updof).
W przypadku gdy dofinansowanie do wypoczynku wraz z innymi świadczeniami otrzymanymi przez emeryta lub rencistę przekroczy od początku roku 2.280 zł, to od nadwyżki ponad tę kwotę były pracodawca powinien pobrać 10% zryczałtowany podatek dochodowy (art. 30 ust. 1 pkt 4 i art. 41 ust. 4 updof).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
