Firma jest czynnym podatnikiem VAT wykonującym wyłącznie czynności opodatkowane VAT. Samochód osobowy będący środkiem trwałym firmy uległ wypadkowi. Ubezpieczyciel przyznał najpierw odszkodowanie w wysokości netto plus 50% VAT z faktury dotyczącej naprawy samochodu. Następnie w wyniku odwołania złożonego przez firmę przyznał dodatkowe odszkodowanie w wysokości pozostałej kwoty VAT. Jak rozliczyć i ująć w podatkowej księdze tę dodatkową kwotę odszkodowania?
Kwota dodatkowego odszkodowania jest u podatnika przychodem, który należy wykazać w podatkowej księdze w kolumnie 8 "pozostałe przychody" pod datą otrzymania.
Autocasco to ubezpieczenie dobrowolne, którego celem jest przede wszystkim rekompensata kosztów naprawy pojazdu w przypadku jego uszkodzenia. Naprawienie szkody komunikacyjnej w ramach tego ubezpieczenia może nastąpić według metody rachunkowej. Polega ona na przekazaniu odszkodowania ubezpieczonemu przez zakład ubezpieczeń po okazaniu faktur stwierdzających poniesione koszty. W takim przypadku, zgodnie z art. 17a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 950 ze zm.), zakład ubezpieczeń jest zobowiązany uwzględnić w odszkodowaniu podatek VAT. Zasada ta ma zastosowanie, gdy podmiotem, któremu przysługuje odszkodowanie, nie jest płatnik tego podatku.
Pod wpływem wykładni sądowej utrwalił się pogląd, że u podatnika VAT ustalone metodą rachunkową odszkodowanie za szkodę poniesioną na skutek zniszczenia rzeczy, nie obejmuje podatku VAT zawartego w cenie rzeczy (usługi), w takim zakresie, w jakim poszkodowany może obniżyć należny od niego podatek o kwotę podatku naliczonego przy tym nabyciu (por. uchwałę SN z 22 kwietnia 1997 r., sygn. akt III CZP 14/97). Należy jednak mieć na uwadze, że podstawą ubezpieczenia AC jest umowa. Wydaje się, że w umowie strony mogą postanowić, że ubezpieczony będący podatnikiem VAT ma prawo do uzyskania odszkodowania obejmującego koszt naprawy netto oraz całego podatku VAT naliczonego przy zakupie tej usługi.
Przyjęty sposób ustalenia wysokości odszkodowania nie ma znaczenia dla celów podatkowych. Kwota odszkodowania, będąca rekompensatą za wyrządzoną szkodę, stanowi przychód podatkowy. Stosownie bowiem do art. 14 ust. 2 pkt 12 updof, odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowią przychód z tej działalności, który ustala się na moment ich otrzymania.
W sytuacji opisanej w pytaniu, w związku ze szkodą w firmowym samochodzie podatnik otrzymał odszkodowanie w wysokości odpowiadającej wartości brutto zakupionej usługi naprawy. W rezultacie cała kwota wypłacona mu przez zakład ubezpieczeń jest kwotą należną. Zatem u podatnika na przychód, o którym mowa składają się obie transze otrzymanego odszkodowania. W podatkowej księdze przychodów i rozchodów podatnik powinien zaewidencjonować te kwoty w kolumnie 8 "pozostałe przychody" pod datą ich otrzymania.
| Przykład
Podatnik w ramach działalności gospodarczej wykorzystuje samochód osobowy wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Zgodnie z odrębnymi przepisami, odlicza 50% podatku naliczonego przy zakupach związanych z używaniem i naprawą samochodu (z uwagi na brak ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej dla celów rozliczania podatku VAT). VAT naliczony niepodlegający odliczeniu stanowi koszt uzyskania przychodu. W czerwcu 2014 r. samochód został uszkodzony w kolizji drogowej. Podatnik oddał samochód do naprawy, której koszt - zgodnie z fakturą wystawioną 21 lipca - wyniósł 1.000 zł plus VAT 230 zł. Samochód był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym AC. Umowa ubezpieczenia zobowiązywała zakład ubezpieczeń do wypłacenia odszkodowania w wysokości kosztów naprawy brutto wynikającej z faktury zakupu. Wypłata na rzecz podatnika została dokonana w dwóch transzach. Na rachunek bankowy podatnika wpłynęło:
Podatnik zaewidencjonował te zdarzenia w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, wykazując:
|
| ||||||||||||
|
||||||||||||
