Nasza firma zorganizowała z okazji święta branżowego imprezę zakładową dla pracowników. W związku z tym poniosła wydatki na catering, zakup piwa, występ zespołu artystycznego i zaproszonej gwiazdy wieczoru oraz na ochronę. Czy wszystkie te wydatki firma może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
W pytaniu nie wskazano, z jakich środków została sfinansowana impreza dla pracowników. Udzielając odpowiedzi, przyjęliśmy założenie, że były to środki obrotowe firmy. Wydatki na catering i na ochronę imprezy zorganizowanej dla pracowników z okazji święta branżowego sfinansowane przez firmę z jej środków obrotowych - mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Jednak nie mogą stanowić kosztów podatkowych wydatki na zakup alkoholu (np. piwa) serwowanego podczas takiej imprezy.
Natomiast kwestia kwalifikacji podatkowej kosztów występu artystycznego (zespołu i gwiazdy wieczoru) jest kontrowersyjna.
W myśl ogólnej reguły rozpoznawania kosztów podatkowych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w zamkniętym katalogu zawartym w art. 23 updof (odpowiednio art. 16 ust. 1 updop). Koszty te powinny być zatem funkcjonalnie związane z prowadzoną przez firmę działalnością gospodarczą, racjonalne i obiektywnie uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia, jak również prawidłowo udokumentowane.
Tzw. koszty pracownicze - co do zasady - uważa się za wydatki spełniające wspomnianą przesłankę celowości. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Zgodnie z utrwalonym poglądem organów podatkowych i orzecznictwem sądów administracyjnych mogą one również obejmować wydatki ponoszone na rzecz pracowników w celu ich integracji, np. w formie organizowanych dla pracowników spotkań integracyjnych, spotkań okolicznościowych z okazji świąt, jubileuszu firmy lub innych ważnych wydarzeń. Jednak warunkiem zaliczenia wydatków związanych z organizacją tego rodzaju imprez do kosztów uzyskania przychodów jest to, aby miały one rzeczywiście na celu poprawę atmosfery pracy oraz zintegrowanie pracowników pomiędzy sobą, a także z pracodawcą (co w konsekwencji wpłynie na zwiększenie efektywności ich pracy i zwiększenie przychodów osiąganych przez firmę). Imprezy te nie mogą służyć jedynie rozrywce i wspólnej zabawie. Na ten aspekt szczególny nacisk kładą organy podatkowe w swoich wyjaśnieniach.
Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (kontynuując linię wcześniejszych wykładni organów podatkowych) w interpretacji indywidualnej z 17 lutego 2014 r., nr ITPB3/423-559/13/PST stwierdził, że: "W każdej sytuacji (...) trzeba ustalić, jaki jest cel takiego spotkania. Jeżeli wydatki poniesione zostały na zorganizowanie spotkania wigilijnego mającego na celu zintegrowanie pracowników z firmą, budowanie zespołu, poprawę atmosfery pracy oraz ułatwienie ułożenia wzajemnych relacji między pracownikami i w efekcie poprawę efektywności pracy, a przez to zwiększenie przychodów osiąganych przez podatnika, to wówczas spełniają warunki, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy (updop - przyp. red.) i mogą zostać zakwalifikowane do kosztów podatkowych. Jeśli jednak spotkanie nie służy takiemu celowi, a przebywanie pracowników ze sobą, czy konsumpcja są celem samym w sobie, to w takim przypadku nie można uznać, iż wydatki poniesione na organizację takiej imprezy mają związek z przychodem, wobec czego nie stanowią one kosztu uzyskania przychodów. (…) Z takiego spotkania musi wynikać wprost cel motywacyjno-integracyjny dla pracowników, a nie konsumpcja lub przebywanie w swojej obecności jako cel sam w sobie".
W tym samym duchu wypowiedział się również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 5 marca 2014 r., nr IPPB5/423-992/13-4/KS. Podsumowując swój wywód, wskazał, że: "(…) wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na konsumpcję (jedzenie i napoje) sfinansowane ze środków obrotowych na imprezę integracyjną dla pracowników Spółki z okazji 5-lecia firmy, na której były omawiane kwestie wyników finansowych firmy, stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodu".
W tym miejscu warto przypomnieć, że w razie ewentualnego sporu z organami podatkowymi, to na podatniku ciąży obowiązek wykazania spełnienia przesłanek z powołanej definicji kosztów podatkowych. Firma powinna więc posiadać dowody dokumentujące integrujący i motywacyjny charakter imprezy, którą zorganizowała dla pracowników. Każdy wydatek wymaga przy tym indywidualnej analizy na tle konkretnego stanu faktycznego.
W świetle omawianych unormowań oraz wykładni organów podatkowych nie ulega wątpliwości, że w przedstawionej sytuacji firma może uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów wydatki sfinansowane z jej środków obrotowych na catering i na ochronę imprezy zorganizowanej dla pracowników z okazji święta branżowego.
Jednak wątpliwości budzi kwestia kwalifikacji podatkowej wydatków na zakup alkoholu (np. piwa) oraz występ artystyczny podczas tej imprezy.
Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na alkohol (np. piwo) serwowany podczas imprezy zorganizowanej dla pracowników, na ogół oznacza wejście w spór z organem podatkowym. Na przykład Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 17 lutego 2012 r., nr ITPB3/423-626/11/DK stwierdził, że wydatki na zakup alkoholu nie mogą stanowić kosztów podatkowych: "(…) brak jest bowiem podstaw do przyjęcia, że konsumpcja alkoholu jako jeden z elementów imprez integracyjnych współtworzy motywacyjno-organizacyjny ich charakter, a więc pozwala wypełnić przesłankę art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W świetle powyższego, stwierdzić należy, że ewentualne wydatki poniesione na zakup napojów alkoholowych nie przyczyniają się do osiągnięcia przychodów lub zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów przez Spółkę".
Należy zauważyć, że orzecznictwo sądów administracyjnych w tej sprawie jest zróżnicowane.
I tak, NSA w uzasadnieniu wyroku z 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 2101/10 zgodził się na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków na alkohol, w przypadku spotkań integracyjnych organizowanych dla pracowników. Zdaniem Sądu celem tych spotkań jest rozrywka i integracja, a więc - w znaczeniu socjologicznym - dostosowywanie się do siebie zachowań ludzi w grupie oraz wywołanie pozytywnego skutku tego procesu. Tego typu spotkania mogą zatem, w pewnych okolicznościach, pozytywnie wpływać na funkcjonowanie zespołu pracowniczego, dlatego też ponoszone przez pracodawcę wydatki na ten cel mogą być uznane za racjonalne i pośrednio ukierunkowane na osiągnięcie przychodów. Mogą zatem stanowić koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop.
Natomiast odmienny pogląd wyraził NSA w wyroku z 16 października 2013 r., sygn. akt II FSK 2908/12. W wyroku tym Sąd podzielił stanowisko organu podatkowego, że wydatki związane z zakupem alkoholu na imprezę integracyjną dla pracowników podlegają wyłączeniu z kosztów podatkowych firmy. Stwierdził, że: "Spotkania integracyjne mają służyć budowaniu motywacji do pracy u pracowników i w ten sposób wpływać na jej efektywność, lecz uzyskiwanie tego efektu poprzez fundowanie bezpłatnego alkoholu uznać należy za pozostające poza związkiem przyczynowym, którego istnienie zakłada art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Ponadto nie znajduje naukowego potwierdzenia działanie alkoholu jako czynnika pozytywnie wpływającego na integrację określonych grup ludzi". Dodatkowo Sąd wskazał na zapisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości.
W świetle zatem stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe oraz przytoczonego orzeczenia NSA z 16 października 2013 r. - wydatki na zakup alkoholu (np. piwa) serwowanego podczas imprezy zorganizowanej dla pracowników z okazji święta branżowego nie mogą stanowić kosztów podatkowych.
Kwestia uwzględnienia w kosztach podatkowych wydatków poniesionych na występy artystyczne podczas zorganizowanej dla pracowników imprezy okolicznościowej - jest kontrowersyjna.
Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 23 stycznia 2012 r., nr ILPB3/423-505/11-4/JG stwierdził, że: "Jak wynika z przedstawionych przez Wnioskodawcę okoliczności, Spółka organizując spotkania szkoleniowo-integracyjne oraz integracyjne dla pracowników, dopuszcza możliwość, iż w części tych spotkań może pojawić się dodatkowy element rozrywkowy w postaci np. programu artystycznego lub gier i zabaw. Jednak - jak wskazała Spółka - element taki stanowi integralną część danego spotkania i ma na celu urozmaicenie programu spotkania oraz - w szczególności - wytworzenie pozytywnej atmosfery sprzyjającej szkoleniu, czy integracji pracowników i wzmocnieniu ducha zespołu. Wnioskodawca podkreślił, że taki element rozrywkowy stanowi w każdym przypadku jedynie dodatek do całego spotkania, a jego obecność nie zmienia całościowego charakteru i celu spotkania, jakim jest szkolenie i/lub integracja pracowników. Celem, dla którego spotkania są organizowane nie jest rozrywka. Reasumując (…) wydatki na organizację spotkań o charakterze szkoleniowo-integracyjnym oraz integracyjnym, w którym uczestniczą pracownicy Spółki i obecny jest dodatkowo element rozrywkowy w postaci występu artystycznego oraz gier i zabaw urozmaicających program spotkania, sfinansowane ze środków obrotowych Spółki, stanowią koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych".
Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 11 kwietnia 2012 r., nr IPPB5/423-22/12-2/JC uznał, że: "(…) wydatki poniesione na oprawę artystyczno-rozrywkową nie są przedsięwzięciem integracyjno-motywacyjnym. Jest to raczej spotkanie, którego celem samym w sobie jest przebywanie pracowników w swojej obecności, bez elementów motywujących do bardziej wydajnej pracy, czy pozwalających rozwijać umiejętności współpracy. Biorąc powyższe pod uwagę, poniesione przez Spółkę w tej części wydatki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych".
Wykładnia przedstawiona w przytoczonych interpretacjach świadczy o tym, że wobec braku precyzyjnych regulacji ustawowych, kwalifikacja podatkowa omawianych wydatków ma charakter wybitnie uznaniowy i każdorazowo wymaga indywidualnej oceny, na tle konkretnego stanu faktycznego.
|