Podatnik może zaliczyć do środków trwałych nie tylko nowe składniki majątku, które zakupił z myślą o wykorzystywaniu ich w działalności gospodarczej, ale również takie, które już wcześniej były przez niego wykorzystywane, np. do celów osobistych, a które okazały się przydatne w firmie.
Pewnym problemem w tym przypadku może być jednak ustalanie ich wartości początkowej. Obecnie w interpretacjach indywidualnych organy podatkowe zajmują jednolite stanowisko, że do ustalenia wartości początkowej środka trwałego należy przyjąć cenę jego nabycia, a dopiero gdy nie jest to możliwe - wartość wynikającą z wyceny podatnika (z uwzględnieniem cen rynkowych z grudnia roku poprzedniego).
Cena nabycia albo wartość rynkowa
Podstawą do określenia wartości początkowej środków trwałych nabytych w drodze kupna jest cena nabycia. Cena nabycia to kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania (art. 22g ust. 3 updof).
Jeśli nie można ustalić ceny nabycia środka trwałego nabytego przez podatnika przed dniem założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu, o których mowa w art. 22n updof, wartość początkową tego środka przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia jego zużycia (art. 22g ust. 8 updof).
Zatem wprowadzając do firmy składnik majątku kupiony do celów prywatnych, podatnik powinien ustalić jego aktualną wartość rynkową (z uwzględnieniem stopnia zużycia) i dopiero od tej wartości naliczać odpisy amortyzacyjne. Jeśli podatnik ma fakturę lub rachunek albo inny dowód zakupu potwierdzający pierwotną cenę nabycia, to wtedy przyjmuje tę cenę (nawet gdy nie odpowiada ona aktualnej wartości środka trwałego).
Potwierdza to m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7 października 2013 r., nr IBPBI/1/415-659/13/ŚS. Podatnik wnioskujący o wydanie tej interpretacji prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Na potrzeby tej działalności wykorzystuje samochód osobowy zakupiony w 2009 r., który w grudniu 2012 r. uznał za środek trwały i wprowadził do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Samochód ten nabył za określoną w umowie sprzedaży cenę. Organ podatkowy uznał, że w tym przypadku nie występuje sytuacja, w której ustalenie ceny nabycia środka trwałego nie jest możliwe. Cena zakupu środka trwałego jest wartością znaną, gdyż jest ona określona w umowie sprzedaży posiadanej przez podatnika. Wobec tego wartość początkową nabytego w drodze kupna samochodu osobowego stanowi jego cena nabycia wynikająca z zawartej w 2009 r. umowy sprzedaży.
Koszty przy sprzedaży składników majątku wprowadzonych do spółki
Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych środek trwały, którego nabycie jest udokumentowane dowodem zakupu (np. fakturą, umową kupna-sprzedaży), wprowadza się do ewidencji środków trwałych w cenie nabycia, nawet jeżeli zakup miał miejsce bardzo dawno i cena nabycia nie odzwierciedla aktualnej wartości rynkowej tego środka trwałego. Podatnik wprowadzając do firmy składniki majątku, które w pierwszych latach użytkowania najwięcej tracą na wartości (np. samochody, komputery), może odnieść wymierne korzyści finansowe. To dlatego, że wtedy nalicza amortyzację od ceny nabycia, nawet gdy jest ona wyższa od obecnej wartości rynkowej. Ponadto przy sprzedaży tego środka trwałego kosztem uzyskania przychodów będzie niezamortyzowana jego wartość.
Przykład
Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych, w 2009 r. kupił na potrzeby prywatne nowy samochód osobowy za cenę 45.000 zł. W grudniu 2012 r. samochód ten wprowadził do ewidencji środków trwałych. Wartość rynkowa takiego samego samochodu o zbliżonym stopniu zużycia, w grudniu 2012 r. wynosiła 15.000 zł. Podatnik posiadał fakturę zakupu tego pojazdu, ustalił więc jego wartość początkową, przyjmując cenę nabycia, tj. 45.000 zł. Po upływie 12 miesięcy samochód ten został sprzedany za 10.000 zł. Kwota uzyskana ze sprzedaży jest przychodem ze sprzedaży środka trwałego. Natomiast niezamortyzowana wartość tego samochodu, czyli 36.000 zł jest kosztem uzyskania przychodów (do chwili sprzedaży w ciężar kosztów podatnik zaliczył odpisy amortyzacyjne o wartości 9.000 zł (45.000 zł × 20%). Na sprzedaży środka trwałego podatnik poniósł stratę podatkową w wysokości 26.000 zł (10.000 zł - 36.000 zł). |
|